RobotLab Big Chemistry: de revolutie van AI in de chemische sector

In Nederland wordt gewerkt aan een volledig gerobotiseerd laboratorium waarin kunstmatige intelligentie (AI) wordt ingezet om nieuwe chemische recepturen te ontwikkelen. Dit revolutionaire project, genaamd Big Chemistry, wordt gesteund door het Nationaal Groeifonds met een investering van 96,9 miljoen euro. Het doel: versnelling van chemisch onderzoek, verduurzaming en innovatie in de chemische industrie.

Volgens initiatiefnemer Wilhelm Huck, hoogleraar aan de Radboud Universiteit, staan we voor verschillende transities. Een belangrijke uitdaging is de materialentransitie: door steeds strengere Europese regelgeving moeten producenten verduurzamen en alternatieven vinden voor schadelijke stoffen. Momenteel is dit een langdurig proces van ‘trial-and-error’. Met AI kan dit proces oneindig worden versneld en helpen bij de ontwikkeling van complexe mengsels, zoals zelfherstellende verf en kunstmatige weefsels.

In China, de VS, Canada en Groot-Brittannië zijn al robotlabs actief. “We kunnen niet achterblijven in Europa,” zegt hoogleraar Wilhelm Huck. De kracht van de combinatie van chemie en AI is dat complexe systemen met eindeloze mogelijkheden kunnen worden onderzocht. Waar onderzoekers door hun kennis en ervaring vaak binnen vertrouwde denkpatronen blijven, kan AI zonder deze beperkingen geheel nieuwe oplossingsrichtingen ontdekken.

Samenwerking tussen wetenschap en bedrijfsleven

Het Big Chemistry-consortium bestaat uit een aantal universiteiten (Nijmegen, Eindhoven en Groningen), in samenwerking met onderzoeksinstituten en bedrijven. Het project kent twee fasen: tot 2027 wordt gewerkt aan chemische AI-ontwikkeling en een laboratorium waar een robot meerdere experimenten tegelijk kan uitvoeren. Na 2027 volgt de overstap naar een internationale commerciële uitbreiding.

De samenwerking met het bedrijfsleven staat centraal binnen Big Chemistry. Bedrijven leveren praktijkvragen en data die nodig zijn om AI-modellen te trainen. Een doorbraakmoment in deze ontwikkeling is het bereiken van 'inverse design', waarbij AI zelf oplossingen zoekt op basis van gewenste uitkomsten. Deze samenwerking met het bedrijfsleven vormt de kern van het project, waarbij concrete bedrijfsvragen richting geven aan het onderzoek en de ontwikkeling van praktische toepassingen.

Lees het volledige artikel in Verf & Inkt Magazine #74